System edukacji w Japonii

Dzisiejszy artykuł jest trzecim z serii o systemach edukacji na świecie. W tym cyklu artykułów przyjrzymy się systemom edukacji na całym świecie. Co stoi za sukcesem niektórych systemów? Jaka wizja przyświeca krajom, kształtując system edukacji? Tym i wielu innym kwestiom będziemy chcieli przyjrzeć się w tej serii. Zachęcamy do śledzenia naszego bloga, aby nie przegapić kolejnych części. Trzecim krajem, którego system edukacji omówimy w naszej serii, jest Japonia, zapraszamy. Poznaj system edukacji w Japonii!

Japoński system edukacji: etapy

System edukacji w Japonii dzieli się na 5 etapów:

• przedszkole (yōchien) dla dzieci w wieku 3-6 lat,
• szkoła podstawowa (shōgakkō) dla dzieci 6-12 lat,
• szkoła średnia niższego stopnia (chūgakkō) 12-15 lat,
• szkoła średnia wyższego stopnia (kōtōgakkō) 15-18 lat,
• studia wyższe (daigaku) – 4 lata kursu licencjackiego + 2 lata magisterskiego.

Rok szkolny zaczyna się 1 kwietnia i trwa do marca następnego roku. Uczniowie mają 2 tygodnie ferii wiosennych i zimowych oraz wakacje w sierpniu.

Przedszkole i szkoła podstawowa

Przedszkole w Japonii jest nieobowiązkowe, jednak uczęszcza do niego ok. 95 procent dzieci w wieku od 3 do 6 lat. Ok. 80% placówek należy do sektora prywatnego. Ukończenie prestiżowego przedszkola daje dziecku większą szansę na dostanie się do renomowanej podstawówki, następnie liceum, a na końcu najlepszego uniwersytetu. Z tego względu rodzice zapisują dzieci na listę oczekujących już po narodzinach. Renomowane przedszkola przeprowadzają egzaminy wstępne już dla trzylatków, aby wybrać najzdolniejsze dzieci. Na tym etapie łączy się zabawę z nauką. Dzieci uczą się pierwszych znaków oraz matematyki. Poza tym dzieci poznają zasady działania w grupie oraz dyscypliny.

Nauka w szkole podstawowej trwa 6 lat, jest obowiązkowa i bezpłatna. Niemal wszystkie placówki należą do sektora publicznego. Większość szkół jest wyposażona w sale gimnastyczne, siłownie, boiska, gabinety lekarskie, a nawet baseny. Do renomowanych placówek konieczne jest zdawanie egzaminów wstępnych. Dzieci uczą się japońskiego, matematyki, kaligrafii, przedmiotów ścisłych i przyrodniczych, etyki muzyki, sztuki oraz obsługi komputera. Ponadto w planie zajęć jest wychowanie fizyczne i prowadzenie domu. Niemal wszystkie zajęcia prowadzi jeden nauczyciel.

System edukacji w Japonii wprowadza następujące zasady. Lekcje w szkole podstawowej zaczynają się o 8:30, a kończą o 15:30. Przed południem odbywają się bardziej wymagające zajęcia, a po południu te lżejsze jak wychowanie fizyczne. O 12:30 jest przerwa obiadowa. Uczniowie jedzą posiłki w klasach, a nauczyciele w tym czasie nauczają ich zasad zachowania przy stole. W niektórych szkołach uczniowie mają zapewnione posiłki. W szkole podstawowej największy nacisk kładzie się na naukę czytania i pisania. Dzieci muszą w ciągu sześciu lat obowiązkowej edukacji poznać dwa japońskie sylabariusze (po 46 znaków każdy) i ponad 1000 znaków graficznych z 2136 symboli wykazu państwowego. Uczą się także alfabetu łacińskiego. Dzieci uczestniczą w zajęciach dodatkowych i rzadko opuszczają szkołę wcześniej niż o godz. 17. Na tym etapie nie są zadawane prace domowe.

Szkoła średnia

Szkoła średnia niższego szczebla trwa 3 lata i jest obowiązkowa. Znaczna większość szkół jest publiczna. Uczniowie przychodzą do szkoły w identycznych mundurkach, a takie rzeczy jak mocny makijaż, piercing, tatuaże czy farbowane włosy są surowo zabronione. Przedmioty szkolne obejmują język ojczysty, historię, geografię, wiedzę o społeczeństwie, matematykę, biologię, chemię, fizykę, geografię, informatykę, język angielski, muzykę, sztukę, wychowanie fizyczne, zajęcia praktyczno-techniczne, higienę, przygotowanie do życia w rodzinie. Na tym etapie rosną wymagania względem uczniów. Muszą zdawać egzaminy po każdym semestrze i odrabiać pracę domową. Uzyskane oceny liczą się podczas rekrutacji do szkoły wyższego szczebla. Z tego względu uczniowie poświęcają czas wolny na naukę. Dotyczy to również ferii i wakacji.

Wszystkie szkoły średnie wyższego stopnia są płatne i nieobowiązkowe. Mimo to uczęszcza do nich ponad 90% uczniów. Do najlepszych szkół trudno się dostać, są zarezerwowane wyłącznie dla najzdolniejszych uczniów. System edukacji w Japonii dzieli szkoły wyższego szczebla na licea ogólnokształcące i college techniczne. Licea trwają 3 lata, a college do 5,5 roku. Na tym etapie plan nauki obejmuje język ojczysty, historię, geografię, wiedzę o społeczeństwie, polityce i podstawach ekonomii, matematykę, fizykę, chemię, biologię z higieną, informatykę, język obcy (głównie angielski), informatykę, muzykę, sztukę, wychowanie fizyczne.

Uczelnie wyższe

Kandydaci na studia podchodzą do egzaminów państwowych oraz wewnętrznych, organizowanych przez uczelnię. Ich poziom jest bardzo wysoki i bardzo często przekracza możliwości uczniów. Okres egzaminacyjny nazywany jest „piekłem egzaminów”. Osoby, którym nie uda się dostać za pierwszym razem, wybierają gorsze uniwersytety lub przeznaczają rok na dodatkowe przygotowania. Często zdarza się, że uczniowie wielokrotnie próbują poprawiać egzamin i dostać się na wymarzoną uczelnię. Szkoła wyższa trwa 4 lub 6 lat.

W japońskim systemie edukacji obowiązują testy zamknięte wielokrotnego wyboru, które uznawane są za najskuteczniejszą metodę sprawdzania wiedzy. Uczniowie sprzątają po sobie i przygotowują klasy do zajęć na następny dzień. Od najmłodszych lat kładzie się nacisk na rywalizację i osiąganie jak najlepszych wyników. Uczniowie zdecydowaną większość wolnego czasu poświęcają na naukę. Mają bardzo mało czasu na życie towarzyskie i rozwijanie zainteresowań. Uczniowie uczą się na pamięć, nauczyciele prowadzą zajęcia w formie wykładowej i wymagają od uczniów skrupulatnego zapamiętywania.

Nauczyciele mają wysoki status i uczniowie darzą ich dużym respektem. Zawód nauczyciela wiąże się z wysokim prestiżem społecznym. Nauczyciele wprowadzają w szkołach dyscyplinę i wysokie wymagania względem uczniów. Hierarchiczny system dotyczy też środowiska uczniowskiego. Młodsi uczniowie muszą odnosić się z szacunkiem do starszych i sprzątać po ich zajęciach dodatkowych.

Podsumowanie

W naszej opinii system edukacji w Japonii ma wiele minusów. Gospodarczo Japonia ma się bardzo dobrze, co zawdzięcza w dużej mierze selekcjonowaniu najlepszych uczniów i dyscyplinie w trakcie nauki. Gorzej sytuacja wygląda, jeśli spojrzy się z perspektywy uczniów. Od najmłodszych lat zmuszeni są rywalizować ze sobą, spędzać mnóstwo czasu ucząc się i dostosowywać do dyscypliny i hierarchii. System ten prowadzi do wielu wypaczeń. W szkołach często dochodzi do aktów przemocy i wykorzystywania hierarchii przez starszych uczniów. Znęcają się oni nad słabszymi lub inaczej zachowującymi dziećmi.

Z tego względu mniej odporne jednostki izolują się, opuszczając zajęcia, wstępują do gangów, czy kontrowersyjnie farbują i tatuują. Uczniowie próbują dać do zrozumienia, że nie odpowiada im funkcjonowanie w społeczeństwie, w którym najważniejsza jest hierarchia, dyscyplina i wysokie wymagania. Nie jest przypadkiem, że wśród osób do 24 roku życia, jednym z najczęstszych powodów śmierci jest samobójstwo. Ciągła presja, dyscyplina i brak czasu wolnego negatywnie wpływają na psychikę młodych osób.

Nauka i ciągły rozwój są bardzo ważne, ale nie mogą odbywać się kosztem czasu wolnego i zdrowia psychicznego. Jeśli chcesz uczyć się w dowolnym miejscu i czasie, sprawdź ofertę naszych kursów online i wybierz coś dla siebie!