System edukacji w Chinach

Dzisiejszy artykuł jest drugim z serii o systemach edukacji na świecie. W tym cyklu artykułów przyjrzymy się systemom edukacji na całym świecie. Co stoi za sukcesem niektórych systemów? Jaka wizja przyświeca krajom, kształtując system edukacji? Tym i wielu innym kwestiom będziemy chcieli przyjrzeć się w tej serii. Zachęcamy do śledzenia naszego bloga, aby nie przegapić kolejnych części. Drugim krajem, którego system edukacji omówimy w naszej serii, są Chiny, zapraszamy! Poznaj system edukacji w Chinach.

Chiński system edukacji i jego dyscyplina

Edukacja przedszkolna w Chinach trwa od 2 do 6-7 roku życia, szkoła podstawowa od 6-7 do 12 r.ż., gimnazjum 12-15 oraz szkoła średnia od 15 do 18-19 r.ż. (szkoła ogólna trwa 3 lata, a zawodowa 4) Zdobycie tytułu licencjata zajmuje 3 lub 4 lata, magistra kolejne 3, a po następnych 2 można uzyskać tytuł doktora. Obowiązkowa jest nauka w szkole podstawowej i gimnazjum. Od 2006 obowiązkowa edukacja jest bezpłatna. Dotyczy to również wyposażenia uczniów w podręczniki i niezbędne przybory.

W chińskich szkołach kładzie się duży nacisk na dyscyplinę. Już 3-letnie dzieci biorą udział w lekcjach, podczas których muszą przestrzegać konkretnych zasad, np. względem siedzenia na krzesełku czy trzymania dłoni na kolanach. Jest zakaz wychodzenia do toalety i spożywania posiłków lub napojów w trakcie lekcji. Uczniowie mają na to czas na przerwach i nauczyciele decydują kto i po co może opuścić klasę. Brzmi to trochę, jak zasady w wojsku, a nie w szkole, jednak tak to wygląda.

Choć w tych czasach wydaje się to nieprawdopodobne, to w Chinach nadal stosowane są kary cielesne, które mają dyscyplinować uczniów. Nauczyciele mają prawo uderzyć ucznia, jeśli ten przeszkadza w lekcji lub nie stosuje się do zasad. W szkołach, szczególnie na obszarach wiejskich brakuje ogrzewania i zimą uczniowie siedzą w kurtkach oraz czapkach. Ma miejsce bardzo duża konkurencja pomiędzy uczniami. W widocznym miejscu w klasie wisi ranking uczniów z przyznanymi punktami i ocenami. Powszechne jest publiczne zawstydzanie, które ma motywować uczniów do większych starań. Tak, jak w wielu miejscach motywuje się uczniów pochwałami i dobrym słowem, tak w Chinach jest odwrotnie. Uważa się, iż zawstydzanie i wytykanie błędów motywuje uczniów do lepszej pracy.

Jak wyglądają klasy i zasady dotyczące szkół w Chinach?

Klasy liczą nawet 60-80 uczniów, a na lekcjach panuje cisza i każdy słucha nauczyciela. Wynika to nie tylko z dyscypliny, ale z powodu tego, że nauka opiera się na pamięciowym przyswajaniu wiedzy. Uczniowie mają się nauczyć słowo w słowo tego, co mówi do nich nauczyciel. Często nie wymaga się od nich rozumienia tego, czego się uczą, a dokładnego zapamiętywania i powtarzania.

Lekcje zaczynają się zazwyczaj o godz. 8:10 i trwają do 18. Około 9 i 14 jest obowiązkowa gimnastyka. Od 12 do 14 dzieci mają przymusową drzemkę. Od 6 rano są zajęcia dodatkowe, na które uczęszczają prawie wszyscy, gdyż panuje przekonanie, że dziecko, które nie chodzi na dodatkowe zajęcia „nie jest dobrym człowiekiem”. Po lekcjach uczniowie wykonują prace domowe nawet do 22-23 i kładą się spać w okolicach północy. Niemal cały dzień uczniowie muszą poświęcić nauce, gdzie w tym wszystkim czas dla siebie? System edukacji w Chinach wydaje się nie brać pod uwagę odpowiedniej ilości czasu na regenerację i odpoczynek.

W szkołach obowiązują mundurki, a dzieci muszą mieć odpowiednią fryzurę. Uczniowie wszystkie podręczniki, zeszyty i pomoce noszą codziennie w plecaku. W chińskich szkołach nie ma szafek, ponieważ brakuje na nie miejsca.

W Chinach obowiązuje ścisła rejonizacja szkół. Aby zapisać dziecko do dobrej państwowej podstawówki, zamożniejsi rodzice często kilka lat wcześniej kupują mieszkanie w dzielnicy, w której jest taka placówka. Rodzice mają zakaz wstępu do szkoły. Przywożą i odbierają dzieci, czekając przed wejściem do szkoły.

Największy nacisk w podstawówce kładziony jest na naukę języka chińskiego i matematyki. Te przedmioty zwane są przez Chińczyków „wielką dwójką”. Uczniowie uczą się również muzyki, przyrody i sztuki, a ważnym przedmiotem jest nauka o moralności w społeczeństwie.

Studia wyższe

Studia są tylko dla wybitnych. O dostaniu się na studia decyduje wynik egzaminu Gaokao. To krajowy test wstępny, będący odpowiednikiem polskiej matury. Jest on podstawą rekrutacji studentów i przepustką do wyższego wykształcenia. Egzamin trwa nawet 9 godzin, a zdaje go średnio 1/3 kandydatów. Poza „wielką dwójką” absolwenci zdają język obcy i kilka wybranych przedmiotów.

Podsumowanie

Jak widzisz, edukacja w Chinach opiera się w głównej mierze na dyscyplinie i nauce na pamięć. Nauka zajmuje uczniom tak naprawdę cały dzień. Nawet po wyjściu ze szkoły muszą odrabiać prace domowe przez kilka godzin. System edukacji w Chinach od lat znajduje się w czołówce rankingów, a Chiny znajdują się w światowej czołówce, jeśli chodzi o rozwój gospodarczy i biznesowy.

Mimo to oceniamy ten system raczej negatywnie. Kładziony jest silny nacisk na „wkuwanie” na pamięć i zajmuje się uczniom niemal cały ich czas na naukę. W takim funkcjonowaniu brakuje czasu na ich własne zainteresowania i rozwijanie pasji. Dzieci traktowane są jako inwestycja i nie zwraca się uwagi na zapewnienie im odpowiedniej ilości czasu na ich własne potrzeby i regenerację. Ponadto dyscyplina, która panuje na zajęciach, mocno ogranicza budowanie relacji między dziećmi. Zasady panujące w chińskich szkołach bardziej przypominają wojskowe niż typowo szkolne.

Uważamy naukę za bardzo ważną część naszego życia i zachęcamy do rozwoju, jednak pamiętajmy o odpowiedniej ilości odpoczynku i czasu dla siebie. Jeśli chcesz rozwijać się w swoim rytmie, zachęcamy do sprawdzenia naszych kursów online, z którymi możesz uczyć się, kiedy chcesz i gdzie chcesz!