Jak nie dać sobą manipulować: popularne techniki manipulacji

Na początek odpowiedzmy sobie na pytanie, czym tak naprawdę jest manipulacja? Mówiąc prosto, jest to sposób oddziaływania na inne osoby lub grupy ludzi. W efekcie tego zachodzą zmiany w ich zachowaniu i postępowaniu. Założeniem manipulacji jest oddziaływanie na podświadomość osoby lub grupy manipulowanej w ukryty sposób. Z manipulacją mamy do czynienia na co dzień, czy to w kontaktach z innymi, czy w mediach. Inne osoby, czy np. politycy często chcą osiągać korzyści, wykorzystując manipulację. Dlatego tak ważną kwestią, jest to, żeby wiedzieć, jak nie dać sobą manipulować. W tym artykule przedstawimy Ci kilka wybranych technik manipulacji. Zrozumiesz, jak działają poszczególne metody manipulacji, a dzięki temu dowiesz się, jak się przed nimi bronić.

Techniki skupione na samoocenie – jak nie dać sobą manipulować

Ingracjacja, czyli zdobycie sympatii drugiej osoby. Technika ta opiera się na stworzeniu pozytywnego obrazu własnej osoby u drugiego człowieka oraz zastosowania różnego rodzaju metod mających na celu uzyskanie sympatii do siebie. Zaprzyjaźnienie się ma na celu wywarcie wpływu na drugiej osobie.

Inna technika wykorzystywana do manipulacji to konformizm. Jest to nic innego, jak zachowywanie się w sposób podobny do odbiorcy, pokazywanie mu, że jesteśmy do siebie podobni. Ludzie mają skłonność ufania osobom, które są w jakiś sposób do nich podobni. Dlatego często sprzedawcy, czy politycy próbują nas przekonać, że są do nas podobni, aby uzyskać nasze zaufanie lub sprzedać nam produkt.

Podnoszenie wartości drugiej osoby – ta technika może działać obusiecznie. Z jednej strony komplementując i podkreślając zalety drugiego człowieka, możemy zyskać jego zaufanie i wywrzeć na nim wpływ. Z drugiej strony ludzie są wyczuleni na przesadne pochlebstwa i mogą wyczuć nasze nieszczere intencje, odbierając je jako tanie „słodzenie”. Podobnie działa technika nazywana deprecjacją innych. Chodzi w niej o uwypuklanie wad innych osób, aby stawiać siebie w lepszym świetle.

Techniki manipulacji wykorzystujące dysonans poznawczy

Stopa w drzwiach – w tej technice chodzi o namówienie drugiej osoby do spełnienia dużej prośby, poprzedzając ją mniejszą. Jako przykład posłuży sytuacja, gdzie wyjeżdżając na urlop, prosimy przyjaciela, aby podlał kwiaty w naszym mieszkaniu. Kiedy się zgodzi, prosimy go jeszcze, aby wyprowadził naszego psa i nakarmił rybki.

Kolejna technika to „stopa w ustach i dialog”. Polega na uzyskaniu pozytywnej odpowiedzi na błahe pytanie, a następnie wystosowaniu prośby. Przykładowo, jeśli zapytamy o samopoczucie i druga osoba odpowie nam, ze wszystko u niej dobrze, to zwiększy szanse, że spełni naszą prośbę.

Następną techniką jest eskalacja żądań. To oferowanie czegoś na konkretnych warunkach i dodanie nowego warunku w momencie finalizowania umowy. Przykładem może być sytuacja, kiedy żona zgadza się na wyjście męża z kolegami na mecz, jeśli ten zrobi zakupy. Kiedy mąż wykona umowną czynność, żona dodaje, że musi jeszcze posprzątać po obiedzie, jeśli chce wyjść. Osoba, która już zadała sobie trud, żeby osiągnąć cel, wykona dodatkowe zadanie, aby doprowadzić sprawę do końca.

Manipulacja emocjami

Huśtawka emocjonalna to technika mająca na celu wzbudzenie w odbiorcy silnie negatywnej emocji powodującej tzw. zamglenie poznawcze. Następnie manipulator proponuje mu towar, usługę, rozwiązanie jakiegoś problemu lub prosi o przysługę. Odbiorca „rozhuśtany emocjonalnie” już nie analizuje sytuacji, ponieważ chwilowo nie jest zdolny do racjonalnego osądu. Sprawia to, że manipulatorowi łatwiej osiągnąć swój cel. Najprostszym przykładem jest wzbudzenie strachu u drugiej osoby i szybkie zaproponowanie rozwiązania, które ma ukryte intencje.

Kolejna technika to „drzwiami w twarz”. Jest to poprzedzenie docelowej prośby, inną, która jest zbyt duża i odbiorca na pewno ją odrzuci. W ten sposób przygotowuje się grunt pod wystosowanie właściwej prośby. Przykład: „Czy pożyczysz mi jutro samochód?”, jeśli druga osoba odmówi, to pojawia się mniejsza prośba, która ma większe szanse na powodzenie – „Może chociaż pożyczysz mi 50 zł na taksówkę?”.

Popularną techniką jest „dobry i zły policjant”. Polega na zmianie stylu negocjacji z twardego na miękki (mogą to być dwie różne osoby lub jedna zmieniająca sposób komunikacji), co prowadzi do daleko idących ustępstw przez drugą osobę. Przykładem mogą być negocjacje pomiędzy rodzicami a dzieckiem. Ojciec stawiający twarde warunki i mama, która jest tą bardziej uległą, która uspokaja sytuację. Sprawia to, że dziecko pójdzie na pewne ustępstwa i zgodzi się na więcej, jeśli zaproponuje je „dobry policjant”, czyli mama.

Manipulowanie poczuciem kontroli

Wszystko albo nic to technika polegająca na publicznym ogłoszeniu założeń, z jakimi przystępujemy do negocjacji z jednoczesnym zapewnieniem, że nie interesują nas żadne ustępstwa. Ma to na celu wywrzeć nacisk na drugą stronę. Trzeba być ostrożnym, gdyż jest to technika, która może wywołać odwrotny skutek do zamierzonego. Może się okazać, że stawiając drugą stronę pod ścianą, nie spełni naszych żądań.

Kolejna technika to fakty dokonane. Wykonanie, jakiejś czynności i przedstawianie argumentów, że nie można już tego cofnąć, więc druga strona musi je zaakceptować. Przykładem może być sytuacja, w której partnerka kupuje bilety na wycieczkę w tajemnicy przed partnerem. Kiedy ten się o tym dowiaduje, partnerka stawia się w roli ofiary i argumentuje „przecież nie będziemy ich już zwracać, bo stracimy pieniądze”. Partner nie chcąc straty pieniędzy, godzi się na wycieczkę.

Ostatnią techniką jest zachowanie irracjonalne. Mówiąc prosto, jest to udawanie wariata, niewiedzy lub desperacji, aby uzyskać jakieś ustępstwa. Przykładem może być osoba oskarżona w sądzie, która udaje niepoczytalność dla uniknięcia kary. Osoby takie, jak sędzia są wyszkolone, żeby wiedzieć, jak nie dać sobą manipulować w takich sytuacjach.

Podsumowanie

Manipulacja to bardzo powszechne zjawisko, z którym mamy styczność na każdym kroku. Warto wiedzieć, jak nie dać sobą manipulować. Znajomość technik manipulacji i schematów ich działania pomaga radzić sobie z próbami wywierania na nas wpływu. Wierzymy, że dzięki wskazanym w tym artykule technikom, będziesz skutecznie bronił się przed manipulacją. Pamiętaj jednak, aby nie wykorzystywać tych technik wobec innych. Manipulowanie jest nieetyczne m.in. z uwagi na ukryte intencje. Można starać się wpływać na innych w sposób jawny, wykorzystując perswazję, o której więcej przeczytasz TUTAJ.

Wiesz już, jakie są popularne techniki manipulacji i jak nie dać sobą manipulować. Jeśli jesteś ciekaw innych interesujących porad, zachęcamy do odwiedzenia naszego bloga!