Wybitni Polacy: Jan Szczepanik

Dzisiejszy artykuł to trzecia część serii faktów i ciekawostek o wybitnych Polakach. Będziemy przybliżać ważne znane fakty, ale także ciekawe informacje, o których nie każdy ma wiedzę. Jeśli interesują Cię sylwetki wybitnych Polaków, sprawdzaj naszego bloga, aby nie przegapić kolejnych części. Polska w swojej historii ma wielu wybitnych i znanych bardziej lub mniej ludzi. W naszej serii chcemy przedstawić wybitnych Polaków, tym którzy mogą jeszcze ich nie znać. Ponadto będziemy opisywać mniej znane ciekawostki, dzięki czemu ci, którzy znają daną osobę, dowiedzieli się również czegoś nowego. Dowiedz się, czego dokonali znani Polacy!

Jan Szczepanik, czyli polski Edison

W trzeciej części przedstawimy fakty i ciekawostki o Janie Szczepaniku, zapraszamy. Jest polskim wynalazcą, który urodził się w Rudnikach w roku 1872, a zmarł 18 kwietnia 1926 w Tarnowie. Nazywany jest „polskim Edisonem” lub „galicyjskim geniuszem”. Pomimo tego, że w dziedzinie techniki był samoukiem, to jest autorem ponad 50 wynalazków. W przemyśle tkackim uzyskał patenty na aż 43 urządzenia.

Pewnego dnia pracownię Szczepanika odwiedził słynny pisarz Mark Twain. Chciał on odkupić od Szczepanika patenty na Amerykę Północną. Polak ostatecznie nie sprzedał ich, jednak wykonał gobelin z podobizną Marka Twaina, a ten odwdzięczył mu się, pisząc na jego temat dwie nowele. Jan Szczepanik wynalazł i opatentował elektroskop, urządzenie służące do przesyłania na odległość ruchomego obrazu kolorowego wraz z dźwiękiem. To urządzenie jest protoplastą dzisiejszej telewizji. W obecnych czasach trudno sobie wyobrazić dzień bez obejrzenia czegoś w telewizji. To właśnie wynalazek Szczepanika jest pierwowzorem znanych dzisiaj urządzeń.

Kolejnym wynalazkiem Szczepanika jest system barwnego tkactwa. To elektryczna metoda fotograficznego kopiowania wzorów podczas produkcji tkanin. System ten stosowany był od 1898 roku przez niemiecki i austriacki przemysł włókienniczy.

Inne wynalazki Polaka

Polski wynalazca opracował system barwnego filmu. Jest to system małoobrazkowej, barwnej kliszy filmowej. Do odwzorowania kolorów Szczepanik użył w niej czarno-białego filmu oraz filtrów w trzech kolorach: czerwonym, zielonym oraz niebieskim. W roku 1915 opracował kamerę filmową do filmu barwnego, a następnie projektor. Film został dopracowany do roku 1925 i został wysoko oceniony. Jan Szczepanik opracował również system kolorowej fotografii oraz światłoczuły papier barwny. Ta metoda była później wykorzystywana przez takie przedsiębiorstwa jak Kodak i Agfa.

Wynalazca jest autorem takiego urządzenia jak fotometr. Jest to przyrząd do pomiaru natężenia oświetlenia i innych parametrów światła. Stosowany m.in. w fotometrii, spektrofotometrii, technikach oświetleniowych i fotografii. Ponadto Jan Szczepanik jest autorem takich wynalazków jak telefot, udoskonalone urządzenie do przenoszenia obrazu na odległość, czy fotosculptor, przyrząd służący do kopiowania rzeźb metodą fotograficzną. Szczepanik wynalazł także caloridul, samoczynny regulator ciągu kominowego w paleniskach kotłowych dający duże oszczędności węgla.

Kamizelka kuloodporna

Jednym z najsłynniejszych wynalazków Jana Szczepanika jest kamizelka kuloodporna. Jako pierwszy, prototyp kamizelki wymyślił inny Polak, Kazimierz Żegleń. Zwrócił się on do Szczepanika z prośbą o pomoc w udoskonaleniu wynalazku. W 1898 roku podpisali umowę, dzięki której Szczepanik przejął patenty i zobowiązał się do wypłacania pensji Żegleniowi. Jan Szczepanik udoskonalił kamizelkę i zadeklarował się do równego podziału dochodów z Żegleniem.            Dzięki metodzie Szczepanika kamizelka kuloodporna zaczęła być produkowana na masową skalę. Przez wiele lat Panowie spierali się ze sobą, kto jest wynalazcą kamizelki kuloodpornej. Sam prototyp jako pierwszy wymyślił Żegleń, jednak to dzięki Szczepanikowi kamizelka stała się skuteczna i zaczęła być produkowana na masową skalę. Obecnie obaj znani Polacy są powszechnie uznawani za twórców kamizelki kuloodpornej.

Kamizelka kuloodporna Szczepanika uratowała przed śmiercią w zamachu hiszpańskiego króla Alfonsa XIII. Ten w dowód wdzięczności wręczył Polakowi Order Izabeli Katolickiej, wysokie odznaczenie państwowe. Podobnie chciał uczynić car rosyjski Mikołaj II, jednak z powodów patriotycznych Szczepanik odmówił przyjęcia odznaczenia. Zamiast orderu car podarował Polakowi złoty zegarek wysadzany brylantami.

Podsumowanie

W trzeciej części serii wybitni Polacy przedstawiliśmy Jana Szczepanika. Był to wynalazca samouk, który opatentował kilkadziesiąt wynalazków z różnych dziedzin. Jeden z jego najsłynniejszych wynalazków, kamizelka kuloodporna uratowała życie wielu osobom. Dziś kamizelki kuloodporne w znacznie udoskonalonej wersji są używane przez różne służby. Szczepanik to kolejny przykład na to, że znani Polacy potrafili dokonywać wielkich odkryć.

Ciągła chęć rozwoju i odkrywania nowych rzeczy to dewiza wybitnych osób. Ty również pamiętaj, aby rozwijać swoje umiejętności. Sprawdź ofertę naszych kursów online i znajdź coś dla siebie!