System edukacji w Estonii

Dzisiejszy artykuł to czwarta część serii o systemach edukacji na świecie. W tym cyklu artykułów przyjrzymy się systemom edukacji na całym świecie. Co stoi za sukcesem niektórych systemów? Jaka wizja przyświeca krajom, kształtując system edukacji? Tym i wielu innym kwestiom będziemy chcieli przyjrzeć się w tej serii. Zachęcamy do śledzenia naszego bloga, aby nie przegapić kolejnych części. Czwartym krajem, którego system edukacji omówimy w naszej serii, jest Estonia, zapraszamy. Poznaj system edukacji w Estonii!

System edukacji w Estonii: Wprowadzenie

Edukacja w Estonii dzieli się na 4 etapy:

• Edukacja przedszkolna
• Edukacja podstawowa
• Szkoły średnie II stopnia
• Szkolnictwo wyższe

System edukacji w Estonii został zdecentralizowany. Podział odpowiedzialności pomiędzy państwo, samorząd lokalny i szkołę jasno określono w legislacji. Szkoły mają wysoki poziom autonomii w układaniu programu nauczania, jednak w oparciu o ramowy program opracowany przez ministerstwo edukacji. Nauczyciele również mają dużą swobodę w wyborze metodologii nauczania.

W Estonii kładzie się duży nacisk na wykształcenie pedagogów, dzięki czemu nauczyciele są świetnie przygotowani to swojego zawodu. Nauczyciele i dyrektorzy szkół regularnie uczestniczą w szkoleniach zawodowych, a w razie potrzeby otrzymują wsparcie ekspertów. Nauczycieli wspiera się zarówno w kwestiach merytorycznych, dotyczących danego przedmiotu, jak i rozwiązywania problemów związanych z relacjami w klasie, czy pracą z uczniami, którzy wymagają specjalnej opieki.

Obowiązkowa edukacja trwa od 7 roku życia do uzyskania wykształcenia podstawowego lub ukończenia 17 lat. Koszty wynagrodzeń nauczycieli i podręczników pokrywa budżet państwa, natomiast w szkołach prywatnych uczniowie płacą czesne. Zajęcia pozaszkolne wykraczające poza obowiązkowy program nauczania są finansowane przez samorząd lokalny lub rodziców. Edukacja przedszkolna nie jest obowiązkowa, jednak zdecydowana większość dzieci uczęszcza na zajęcia.

Szkoła podstawowa

Nauczanie w szkole podstawowej to minimalna obowiązkowa edukacja ogólna, która daje prawo do kontynuowania nauki na poziomie szkoły średniej II stopnia. Szkoła podstawowa obejmuje klasy 1-9. Ukończenie szkoły i zaliczenie egzaminów końcowych jest warunkiem uzyskania wykształcenia podstawowego. Szkoła podstawowa jest ogólnokształcąca, a jej program kształcenia w każdym kolejnym roku nauki stanowi kontynuację edukacji w roku poprzednim. Umożliwia to płynne przejście z jednej szkoły do drugiej. Aby regularnie sprawdzać kompetencje ucznia i jego rozwój program nauczania w szkole podstawowej podzielono na 3 etapy. I etap to klasy 1-3, II to klasy 4-6 oraz III to klasy 7-9. Obowiązkowe nauczanie w szkołach państwowych i prowadzonych przez władze lokalne jest bezpłatne.

Rok szkolny musi obejmować co najmniej 175 dni nauki (35 tygodni) i rozpoczyna się 1 września. Tygodniowy wymiar zajęć zależy od klasy i wynosi 20 lekcji trwających 45 minut w pierwszej klasie i 34 lekcje w ostatniej klasie. Nauka trwa pięć dni w tygodniu. Uczniów ocenia się przez cały rok szkolny (na podstawie prac pisemnych i odpowiedzi ustnych oraz prac praktycznych). Oceny wystawia się na zakończenie pełnej sesji zajęć szkolnych lub jej części (pod koniec lub w jednej czwartej semestru) oraz na zakończenie roku szkolnego.

Z założenia uczniowie przechodzą do następnej klasy, jeżeli otrzymali oceny ze wszystkich przedmiotów obowiązkowych i żadna z tych ocen nie jest „niedostateczna”. Przepisy umożliwiają jednak promocję (za zgodą nauczyciela), tych uczniów, którzy otrzymali jedną lub dwie oceny „niedostateczne”. Uczniowie, którzy mają trudności w nauce, mogą powtarzać klasę. Warunkiem ukończenia kształcenia obowiązkowego jest zdanie trzech końcowych, centralnie przygotowywanych egzaminów wewnętrznych, po których uczniowie otrzymują świadectwo ukończenia szkoły.

Szkoła średnia i szkolnictwo wyższe

Kształcenie w szkołach średnich stanowi kontynuację nauczania w szkole podstawowej i odbywa się w ogólnokształcących szkołach średnich II stopnia oraz w średnich szkołach zawodowych II stopnia. Ogólnokształcąca szkoła średnia II stopnia trwa 3 lata (klasy 10-12). W celu ukończenia szkoły średniej II stopnia uczniowie muszą zdać egzaminy państwowe, egzamin szkolny oraz przygotować pracę badawczą lub praktyczną.

Uzyskanie wykształcenia średniego zawodowego daje prawo do rozpoczęcia pracy w danym zawodzie. Ponadto daje możliwość kontynuowania nauki w celu uzyskania wyższego wykształcenia. Kształcenie w szkołach średnich II stopnia pomaga uczniom w znalezieniu dziedziny, która ich interesuje i odpowiada ich zdolnościom.

Celem kształcenia zawodowego jest pomoc uczniom w zdobywaniu wiedzy, umiejętności i postaw. Ponadto szkoły zawodowe pomagają w uzyskaniu kompetencji umożliwiających gotowość do pracy, uczestnictwa w życiu społecznym i uczenia się przez całe życie oraz skutecznego radzenia sobie w zmieniających się okolicznościach. Absolwenci szkół średnich zawodowych, którzy chcą kontynuować naukę w szkole wyższej, zdają egzaminy państwowe wymagane do przyjęcia na studia na tych samych zasadach, co absolwenci szkół średnich II stopnia.

W Estonii system szkolnictwa wyższego obejmuje dwa rodzaje studiów – akademickie oraz zawodowe. Wykształcenie zawodowe wyższe można uzyskać w uczelni zawodowej natomiast akademickie na uniwersytecie.  Osoby z wykształceniem średnim II stopnia lub równoważnymi kwalifikacjami zagranicznymi mają równe prawo do ubiegania się o przyjęcie na studia wyższe. 

Studia akademickie obejmują trzy poziomy lub cykle. Pierwszy poziom to studia licencjackie, drugi poziom to studia magisterskie, a trzeci doktoranckie. Studia wyższe zawodowe są podobnie jak studia licencjackie, pierwszym poziomem szkolnictwa wyższego, który zapewnia dostęp do studiów magisterskich.

Ciekawostki o systemie edukacji w Estonii

System edukacji w Estonii w międzynarodowym badaniu PISA 2018 zajął 5 miejsce na świecie i 1 w Europie. W Estonii kładzie się duży nacisk na rozwijanie kreatywności u uczniów. Przygotowuje się ich do życia w społeczeństwie i codziennych obowiązków. Zamiast sztywnych schematów nauka ukierunkowana jest na rozwijanie zainteresowań uczniów oraz kompetencji miękkich i myślenia krytycznego.

Zgodnie z przepisami, klasy szkoły obowiązkowej mogą liczyć maksymalnie 24 uczniów. Organ prowadzący szkołę na prośbę dyrektora i w porozumieniu z radą szkoły może zwiększyć lub zmniejszyć ten limit (klasy nie mogą jednak przekraczać 26 osób). Właściciel szkoły organizuje wyżywienie dla uczniów w szkole zgodnie z wymogami ochrony zdrowia ustanowionymi na podstawie ustawy o zdrowiu publicznym. Wsparcie na pokrycie kosztów obiadów w szkole dla uczniów szkół podstawowych i średnich jest przyznawane z budżetu państwa.

Nauczyciele obserwują rozwój uczniów i w razie potrzeby dostosowują poziom nauczania do ich indywidualnych możliwości. W razie potrzeby zapewnia się opiekę nauczyciela edukacji specjalnej, logopedy, psychologa i pedagoga społecznego. W przypadku szczególnie uzdolnionych uczniów realizowany jest indywidualny program nauczania przy wsparciu specjalnych programów lub instytucji edukacyjnych.

Podsumowanie

System edukacji w Estonii oceniamy bardzo pozytywnie. Dużym plusem jest wysoka jakość kształcenia nauczycieli i wspieranie ich rozwoju. Dzięki temu są oni doskonale przygotowani do zawodu i skutecznie przekazują wiedzę swoim uczniom. Pozytywne jest także skoncentrowanie nauki na rozwijaniu kompetencji miękkich, zainteresowań oraz kreatywności czy myślenia krytycznego. Dzięki temu dzieci są lepiej przygotowane do wyzwań życia codziennego i mogą wybrać dla siebie drogę zgodną z ich zainteresowaniami. Autonomia przy wyborze metodologii nauczania przez nauczycieli również wydaje się pozytywnym aspektem. Jeżeli nauczyciel ma ciekawą wizję przekazywania wiedzy i nie narzuca mu się schematów, to jego zajęcia mogą być znacznie ciekawsze i lepiej docierać do uczniów. Wszechobecne w wielu systemach odgórne schematy naszym zdaniem zabijają kreatywność nauczycieli i sprawiają, że lekcje nie są tak atrakcyjne w odbiorze. System edukacyjny Estonii wydaje się naprawdę ciekawy i skuteczny, co potwierdzają wyniki badania PISA.

Pamiętaj o swoim rozwoju, sprawdź ofertę naszych kursów online i wybierz najlepszy dla siebie!